Kategori: Makaleler

Araç Kiralamada Depozito Ne Kadar? — Güvencenin Ekonomik ve Tarihsel Anlamı Güvenin Parasal Karşılığı: Depozito Kavramına Giriş Depozito, bir tür güven ilişkisinin ekonomik karşılığıdır. Araç kiralamada depozito, kiralayanın aracı güvenle teslim alması için kiracının teminat olarak ödediği belirli bir miktardır. Ancak bu miktarın anlamı, yalnızca bir güvence bedelinden ibaret değildir; tarihsel olarak, insanların “emanet” kavramına yüklediği etik ve ekonomik değerin bir yansımasıdır. “Depozito ne kadar?” sorusu, aslında “güvenin bedeli ne kadar?” sorusuna dönüşür. Çünkü araç kiralama süreci, modern ekonomide birey ile sistem arasındaki güven ilişkisinin somut bir örneğidir. Tarihsel Arka Plan: Emanetten Teminata Depozito kavramının kökeni, Roma Hukuku’ndaki “depositum” terimine…

Kansızlık Tehlikeli mi? Hafife Alınamayacak Kadar Sıradan, Sıradan Görünecek Kadar Tehlikeli Açık konuşalım: “Kansızlık (anemi) tehlikeli mi?” sorusunun cevabı, çoğu zaman toplumsal alışkanlıklarımızın perdesi arkasında kayboluyor. Yorgunluğu “hayatın normali” sayan, baş dönmesini “bir şey olmaz” diye geçiştiren bir kültürün içinde, anemiyi de çoğu kez “biraz demir eksikliği”ne indiriyoruz. Oysa anemi, tek başına bir hastalık etiketinden çok, vücudun “oksijen açlığı”nın kırmızı alarmıdır. Korkutmadan ama hafife de almadan; güçlü, eleştirel ve veriye dayalı bir tartışma açmanın zamanı. — Anemi Bir “Etiket” Değil, Bir Sonuç: Tehlikeyi Neye Göre Ölçüyoruz? Anemi; hemoglobin düşüklüğünün adı. Yani sonuç. Nedenler; demir eksikliğinden B12/folat yetersizliğine, kronik iltihaptan kan…

Kamulaştırma Şerhi Nasıl Kaldırılır? Geleceğin Mülkiyet Dünyasında Yeni Bir Denge Arayışı Tapu kayıtlarında küçük bir not gibi görünen “kamulaştırma şerhi”, aslında geleceğin mülkiyet düzenini belirleyecek kadar büyük bir meseledir. Bugün belki bir sayfada birkaç kelimeden ibaret olan bu kayıt, yarın şehirlerin şekillenmesini, yatırımların yönünü ve insanların yaşam alanlarını değiştirebilir. Gelin, birlikte bu konunun gelecekte nasıl dönüşebileceğini düşünelim. Belki de bu beyin fırtınası, hepimizin ortak geleceğine dair yeni kapılar açar. Kamulaştırma Şerhi Nedir ve Neden Önemlidir? Kamulaştırma şerhi, devletin veya ilgili kamu kurumunun bir taşınmaz üzerinde ileride kamulaştırma yapma niyetini tapu siciline işlediği resmi bir kayıttır. Bu kayıt, mülk sahibinin taşınmaz…

Kamerî Aylar Nelerdir? İnanç, Zaman ve Otorite Üzerine Cesur Bir Tartışma Herkesin aynı gökyüzüne bakıp farklı günlerde bayram ettiği bir dünyayı normalleştirmemeli miyiz? “Kamerî aylar nelerdir?” sorusu masum görünür; oysa ardında takvimle inanç, bilimle otorite, yerel gelenekle küresel hayatın gerilimini taşır. Cesur bir öneri: Kamerî takvimin güzelliğini korurken, belirsizliği romantikleştirmeyi bırakıp standardı konuşmanın zamanı geldi. Kamerî Ayların Listesi (Hicrî Takvim) Kamerî (ay temelli) takvimde 12 ay vardır ve İslami ibadetlerin çoğu bu takvime göre şekillenir: 1. Muharrem (haram ay) 2. Safer 3. Rebiülevvel 4. Rebiülâhir (Rebiülâhir/ Rebiülâhir) 5. Cemaziyelevvel 6. Cemaziyelahir 7. Recep (haram ay) 8. Şaban 9. Ramazan 10.…

Gulet Hangi Ağaçtan Yapılır? Denizin ve Zanaatin Kesiştiği Nokta Denizle insan arasındaki ilişki, her çağda hem doğaya meydan okuma hem de onunla uyum kurma arayışı olmuştur. Gulet, bu ilişkinin en zarif örneklerinden biridir: ahşabın sıcaklığını, ustalığın sabrını ve denizin özgürlüğünü aynı bedende taşır. Peki bu zarif yelkenli, hangi ağaçtan doğar? Soru basit görünse de ardında tarih, kültür ve malzeme biliminin uzun bir hikâyesi vardır. Tarihsel Arka Plan: Osmanlı Tersanelerinden Akdeniz’in Mavisine Gulet kelimesi, köken olarak Fransızca “goélette” (yelkenli tekne) sözcüğünden gelir, ancak Anadolu sahillerinde bambaşka bir kimliğe bürünmüştür. 18. ve 19. yüzyıllarda Bodrum, Marmaris ve Fethiye gibi bölgelerde deniz ticaretiyle…

İyi Bir Grafiker Ne Kadar Maaş Alır? (Toplumsal Yapılar, Cinsiyet Rolleri ve Kültürel Pratikler Üzerine Sosyolojik Bir Analiz) Giriş: Toplumun Görsel Dili Üzerine Bir Gözlem Bir sosyolog gibi dünyaya baktığımızda, grafik tasarım yalnızca bir meslek değil; toplumun kendini ifade etme biçimlerinden biridir. Her afiş, her logo, her dijital kampanya; toplumsal yapının bilinçaltındaki sembolleri yansıtır. Ancak bir başka açıdan bakarsak, bu yaratıcı emeğin değeri nasıl ölçülür? İyi bir grafiker ne kadar maaş alır? sorusu, sadece ekonomik bir merak değil; toplumsal değerlerin, kültürel algıların ve cinsiyet rollerinin de aynasıdır. Toplumsal Yapılar ve Ekonomik Değerin İnşası Grafikerin aldığı maaş, yalnızca piyasa koşullarına değil;…

Güce Nüfusu Ne Kadar? Edebiyatın Gücü, İnsan Kalabalığı ve Anlamın Sessizliği Üzerine Kelime bir tohumdur; doğru toprağa düşerse, bir hikâyeye dönüşür. Güce ise bu hikâyenin mekânıdır: hem coğrafi bir yer, hem de insana dair derin bir metafor. “Güce’nin nüfusu ne kadar?” diye sorulduğunda, bu sadece istatistiksel bir merak değildir. Bu soru, aslında insanın anlamla kurduğu ilişkiyi, bir yerin ruhunu ve yazının toplumsal belleğini yoklayan bir sorudur. Bu yazı, o nüfusu saymak yerine, kelimelerin içinde yaşayan insanları anlatır. Bir edebiyatçının gözünden: Nüfus, kalabalık değil sestir Edebiyatın temel sorusu her zaman şudur: “İnsan kaç kişidir?” Bu soru, Dostoyevski’nin romanlarında binlerce karaktere bölünür,…

Bir Ekonomistin Bakış Açısından: Gözcü Dizisi Kaç Bölüm ve Bu Ne Anlama Geliyor? Bir ekonomist için her karar, kaynakların sınırlılığı ve seçimlerin bedeliyle ilgilidir. İzlenecek bir dizi bile, aslında zaman, dikkat ve duygusal yatırım açısından bir tercihtir. “Gözcü” dizisi izleyicilere sadece gerilim dolu bir hikâye sunmakla kalmaz; aynı zamanda modern bireyin zamanını nasıl değerlendirdiğine, popüler kültürün piyasa dinamiklerine nasıl yön verdiğine ve toplumun tüketim alışkanlıklarına dair derin bir ekonomik perspektif de sunar. Peki, Gözcü dizisi kaç bölüm? Netflix’in dikkat çeken bu yapımı toplam 7 bölümden oluşuyor. Ancak bu 7 bölüm, yalnızca bir dizi sayısından ibaret değil; izleyicinin dikkat ekonomisinde yaptığı…

Dolma Taşı Ne Demek? Gelenekten Günümüze Taşınan Bir Kültürün Hikâyesi Bazı kelimeler vardır ki yalnızca bir nesneyi değil, bir kültürü, bir geçmişi ve bir yaşam biçimini temsil eder. “Dolma taşı” da işte tam olarak böyle bir kelime… Belki çocukken annenizin mutfakta kullandığını gördünüz, belki de ilk kez bir tarifin içinde karşınıza çıktı. Ama emin olun, dolma taşı sadece bir mutfak aracından çok daha fazlasıdır. Gelin, bu mütevazı nesnenin ardındaki anlamı, tarihini, kültürel önemini ve günümüzdeki yerini birlikte keşfedelim. Dolma Taşı Nedir? Basit Bir Tanımın Ötesinde Dolma taşı, geleneksel Türk mutfağında dolma pişirirken kullanılan, genellikle cam, seramik ya da metalden yapılmış…

“Göz Yuvarı” Nasıl Yazılır? Dil, İktidar ve Görmenin Siyaseti Üzerine Bir Yorum Bir siyaset bilimci için göz yalnızca bir organ değil, iktidarın en keskin metaforlarından biridir. Görmek; denetlemek, tanımlamak, hatta yönetmektir. Peki, “göz yuvarı” dediğimizde yalnızca anatomik bir gerçeklikten mi söz ederiz, yoksa toplumların iktidar yapısına sinmiş bir görme rejiminden mi? Bu yazı, hem TDK’ye göre doğru yazımı hem de “göz” ve “bakış”ın iktidar, toplumsal cinsiyet ve vatandaşlık kavramlarıyla nasıl kesiştiğini irdeleyen bir analizdir. TDK’ye Göre Doğru Yazım: “Göz Yuvarı” Ayrı Yazılır Türk Dil Kurumu’nun imla kılavuzuna göre kelimenin doğru yazımı “göz yuvarı” şeklindedir. Bitişik veya tireli biçimler (“gözyuvarı”, “göz-yuvarı”)…